Jako język nauki i techniki język angielski jest najczęstszym przedmiotem translacji
Dokonujący się w dzisiejszych czasach rozwój naukowo-technologiczny związany jest ze współpracą specjalistów z różnych zakątków świata. Utrzymanie prawidłowych kontaktów międzynarodowych wymaga doskonałej znajomości języków, dlatego też stale wzrasta zapotrzebowanie na tłumaczenia techniczne Język angielski, jako język nauki, należy do najczęściej przekładanych w tym zakresie języków.
Rynek usług komunikacji językowej, będąc obecnie jednym z najlepiej rozwijających się, oferuje szeroki wachlarz usług tłumaczeniowych, z których najpopularniejsze są tłumaczenia techniczne. Język angielski stosowany w tekstach specjalistycznych znacznie różni się od tego używanego w życiu codziennym, w związku z czym jego tłumaczeniem mogą zajmować się jedynie fachowcy.
Znaczenie specyfiki przekładów technicznych w procesie tłumaczenia
Naukowo-techniczny styl charakteryzuje się logiką i konsekwencją w przedstawianiu informacji, ścisłością, zwięzłością, a także jednoznacznością, która jest konieczna dla powstania tak skomplikowanego przekładu, jakim są tłumaczenia techniczne. Angielski będąc językiem nowoczesnej literatury technicznej posiada normy pisemnego języka, wraz z jego specyficznymi zasadami, mianowicie:
- Leksyką. Teksty techniczne zawierają ogromną ilość specjalistycznych terminów i wyrażeń, które często będąc zapożyczeniami z innych języków muszą być tłumaczone w taki sposób, aby końcowy dokument był lustrzanym odbiciem oryginału.
- Gramatyką. W przypadku tego typu tłumaczeń zasady gramatyczne są szczególnie ważne. W tekście przeważają rzeczowniki, przymiotniki i bezokoliczniki, które decydują o trudności, jaka charakteryzuje tłumaczenia techniczne Język angielski znacznie różni się od np. języka polskiego m.in. w zakresie używania w anglojęzycznych dokumentach czasu przyszłego dla wyrażenia obecnych działań a także skrótów i terminów, które nie są zrozumiałe nawet dla ludzi z doskonałą znajomością angielskiego.
- Sposobem przedstawiania materiału. Najistotniejszą zasadą w tym zakresie jest dokładność w tłumaczeniu. Każda informacja musi być przełożona z uwzględnieniem zasad logiki i bez zastosowania emocjonalnie nacechowanych słów, wyrażeń i konstrukcji gramatycznych. To, czy dokument został przedstawiony wg międzynarodowych standardów, ma kluczowe znaczenie dla jego zrozumienia.
Powyżej wymienione zasady odnoszą się do tekstów z zakresu nauk ścisłych i wg nich muszą być tworzone wszystkie tłumaczenia techniczne. Język angielski posiada bogatą historię, a na jego obecny kształt miały wpływ liczne zapożyczenia z innych języków, które odgrywają istotną rolę w dokumentacji naukowej. Zapożyczeniem nazywa się każde termin lub słowo, przechodzące do innego języka wraz ze swoim znaczeniem, lub te, które używa się do definiowania innego określenia. Dzięki takim zabiegom możliwe jest tworzenie wyrażeń, które charakteryzują tłumaczenia techniczne. Język angielski jest przykładem języka, w którym słowa przejmowane są bez morfologicznych zmian w jego składzie. Najbardziej rozpowszechnionym rodzajem takiego przejścia jest tworzenie czasowników od rzeczowników i na odwrót, np.: motor (silnik, motor) – to motor (pracować w reżimie silnika), a handle (drążek sterowy, rękojeść) – to handle( operować, manipulować, obsługiwać), to increase (powiększać, podnieść) – increase (powiększenie) itd.
Zapożyczenia i niespotykane w innych dziedzinach życia wyrażenia, to nie jedyne trudności, jakie można napotkać wykonując tłumaczenia techniczne. Język angielski to także wieloznaczność, która jest charakterystyczna dla bardzo wielu słów np. słowo „table”. O ile w przypadku zwykłych tłumaczeń taka wieloznaczność nie jest wielkim problemem, o tyle w tekstach specjalistycznych użycie odpowiedniego wariantu słowa ma ogromne znaczenie dla poprawności i użyteczności, jaką muszą odznaczać się tłumaczenia techniczne Język angielski będąc przekładany na polski, czy jakikolwiek inny język, zmienia swoją strukturę, jednak trzeba pamiętać, że tłumaczenie musi być ścisłe i w pełni odpowiadać oryginalnemu tekstowi w kontekście znaczeniowym, gramatycznym i stylistycznym.
Doświadczenie a jakość przekładów technicznych
Jak pokazuje nasza praktyka, tłumaczenia techniczne są najbardziej skomplikowanym rodzajem przekładów, dlatego też ich wykonywaniem mogą zajmować się jedynie specjaliści. Tylko wysoko wykwalifikowani i doświadczeni tłumacze o kierunkowym wykształceniu są w stanie realizować w pełni profesjonalne tłumaczenia techniczne. Język angielski przekładany w ich zakresie posiada bogatą i specyficzną dla każdej dziedziny nauki terminologię, co rodzi konieczność doskonałej znajomości nie tylko angielskiego i języka, na który tekst jest przekładany, ale także wyrażeń technicznych.
Mówiąc o tłumaczeniach technicznych warto wspomnieć, że istnieje kilka podstawowych sposobów, za pomocą których mogą być one realizowane. Należą do nich: zapożyczenie, kalkowanie, tłumaczenie dosłowne, transpozycja, modulacja, ekwiwalencja oraz adaptacja. To, jaki sposób przekładu zostanie zastosowany, zależy od rodzaju dokumentu, jego złożoności oraz przeznaczenia, jakie mają określone tłumaczenia techniczne. Język angielski ze względu na swoją powszechność stał się najczęściej stosowanym w tekstach specjalistycznych językiem.