konieczność powstania nowej dyscypliny, jaką jest tłumaczenie literatury technicznej i naukowej. Na przestrzeni ostatnich trzech stuleci nowoczesny język nauki i techniki uległ dużej zmianie. Z języka artystycznej prozy i życia codziennego przerodził się w język formalny, charakteryzujący się ścisłością, logiką, a także brakiem emocjonalności. Tłumaczenie techniczne rządzi się innymi prawami, niż tłumaczenie dzieła sztuki. Tłumacz literatury pięknej dąży do portretowego, a nie fotograficznego, podobieństwa z oryginalnym tekstem. Natomiast tłumacza literatury naukowej i technicznej można nazwać fotografem, którego jakość pracy zależy od ścisłości i adekwatności przekładu. Można powiedzieć, że tłumaczenie literatury pięknej odnosi się do sfery sztuki, a techniczne tłumaczenie, do sfery nauki.
W związku z tym, że język angielski jest jednym z najczęściej używanych języków świata, tłumaczenia techniczne często wykonuje się właśnie w tym języku. Dlatego też tłumacz techniczny angielsko-polski, jest dziś tak pożądanym specjalistą. U podstaw stylu nowoczesnej literatury technicznej leżą normy pisemnego języka angielskiego wraz z jego specyficznymi zasadami:
- Leksyka. Teksty techniczne zawierają ogromną ilość specjalistycznych terminów i wyrażeń, których poprawność zależy od tego, jak przetłumaczy je tłumacz angielsko-polski. Język techniczny charakteryzuje się występowaniem słów, które są obcego pochodzenia i dlatego tak ważna jest dokładność tłumaczenia i przekazywania myśli.
- Gramatyka. W przypadku tego typu tłumaczeń zasady gramatyczne są szczególnie ważne. W tekście przeważają rzeczowniki, przymiotniki i bezokoliczniki. Bezosobowe formy sprawiają, że do logicznego tłumaczenia konieczna jest szczegółowa analiza każdego wyrazu. Dlatego też tak istotne jest, aby tłumacz techniczny angielsko-polski dokładnie znał wszystkie zasady, jakimi rządzi się gramatyka języka angielskiego.
- Sposób przedstawiania materiału. Najważniejszym zadaniem w tym zakresie jest dokładność w tłumaczeniu. Każda informacja musi być przełożona z uwzględnieniem zasad logiki i bez zastosowania emocjonalnie nacechowanych słów, wyrażeń i konstrukcji gramatycznych. Taki sposób przedstawienia można nazwać formalno-logicznym. Ważne jest także to, że tłumaczenie musi w pełni odpowiadać oryginalnemu tekstowi.
Wszystkie, powyżej przedstawione zasady, odnoszą się do tłumaczenia tekstów z zakresu nauk ścisłych i ich stosowanych dziedzin. Trzeba pamiętać, że nie odnoszą się one do nauk humanistycznych, jak ekonomia, socjologia, historia czy prawo, gdyż ich specyfika związana jest z innymi dyscyplinami.
Naukowa i techniczna literatura także dzieli się w swoim zakresie. Powyższa charakterystyka odnosi się do naukowych artykułów, podręczników czy referatów. Natomiast istnieją takie teksty techniczne, w których zasady tłumaczenia są trochę inne. Teksty takie, jak techniczne poradniki, katalogi, opisy, sprawozdania, specyfikacje czy instrukcje zawierają czasami zdania, w których nie występuje orzeczenie (np. w specyfikacjach danych technicznych) lub podmiot, jeżeli wynika on z kontekstu. Tego typu teksty tworzy się zazwyczaj wg określonych szablonów, które zawierają odpowiednią terminologię. Taki gramatyczny i leksykalny szablon jest także charakterystyczny dla literatury patentowej.
Przy realizacji tego typu przekładów konieczne jest, aby tłumacz techniczny angielsko-polski posiadał wysokie kwalifikacje. Musi w doskonałym stopniu znać język literatury naukowej i technicznej – zarówno oryginału, jak i tłumaczenia. Teoretycznie jest to możliwe tylko w ramach jakiejś wąskiej specjalizacji, ale – jak pokazuje praktyka – takich ludzi, którzy spełniają wszystkie wymagania konieczne do tego typu tłumaczeń, jest bardzo niewielu. Okazuje się, że większość etatowych tłumaczy literatury naukowej i technicznej to absolwenci wyższych uczelni humanistycznych.
W naszym kraju tłumaczeniami zajmuje się także wielu inżynierów, ale oni z kolei nie znają języka obcego w tak wysokim stopniu, jak tłumacz techniczny angielsko-polski. Niektórym wydaje się, że wystarczy dobrze znać język, w którym robi się tłumaczenie, a znajomość języka oryginału nie jest tak istotna. Jednak doświadczenie tłumaczenia technicznego książek i naukowych artykułów w Polsce, jak również doświadczenie redakcji tłumaczeń zrealizowanych w angielskojęzycznych krajach pokazuje, że dokładne i poprawne tłumaczenie na język angielski jest możliwe tylko wtedy, gdy tłumacz w doskonałym stopniu zna zarówno język polski, jak i angielski. Konieczna jest także wąska specjalizacja, gdyż terminologia w tekstach technicznych jest bardzo specyficzna. Często zdarza się, że wykonane w Polsce tłumaczenia książek czy artykułów z języka angielskiego są bardzo niedokładne. Zdarza się, że osoby tłumaczące tekst robią to w sposób dosłowny i bezpośredni, co jest niedopuszczalne. Bowiem literowanie każdego wyrazu powoduje, że powstają konstrukcje i wyrażenia, które nie są charakterystyczne dla języka angielskiej literatury technicznej lub w ogóle nie istnieją. Bardzo często absolwenci uczelni filologicznych znają tylko język potoczny, a podejmują się tłumaczenia tekstów naukowych i technicznych, w przypadku których potrzebne są większe umiejętności. A te nabywa się z czasem. Niektórzy uważają, że do tłumaczenia tekstów technicznych nie jest niezbędna głęboka wiedza w specjalistycznych dziedzinach, co oczywiście jest nieprawdą. Bowiem tylko osoba o specjalistycznym wykształceniu może być fachowcem wśród specjalistów takich, jak tłumacz techniczny. Angielsko-polski przekład literatury technicznej będzie profesjonalny jedynie wtedy, gdy wykona go ekspert w tej dziedzinie.
