Język niemiecki (Deutsch, Deutsche Sprache) – język urzędowy Niemiec, Austrii, Lichtensteinu, jeden z oficjalnych języków Szwajcarii, Luksemburga i Belgii. Należy do germańskiej grupy językowej. Alfabet niemiecki jest oparty na alfabecie łacińskim. Słowo Deutsch pochodzi od staroniemieckiego (thioda) i oznacza „mówiący w języku ludu”, „ludowy”, w odróżnieniu od mówiących po łacinie. Łacińskie „theodisce” ukształtowane zostało na jego podstawie i po raz pierwszy pojawiło się w referacie Griegoriego w 786 roku n.e. Opisywało ludy nie mówiące w języku łacińskim, w szczególności niemieckie (w tym również w języku holenderskim).
Nowoczesny język niemiecki (Hochdeutsche Sprache lub Hochdeutsch) rozwinął się na podstawie górnego (południowego) dialektu środkowoniemieckiego, który został wyparty w VI-VIII stuleciach n.e. Tak kształtujący się język niemiecki stopniowo wywierał wpływ na inne dialekty. Należy zwrócić uwagę na to, że użycie przymiotników: hoch (niem. wysoki, górny) i niedrig (nieder – niem. niski, dolny) dotyczy regionalności języka, a nie służy jego jakościowej ocenie.
W Średniowieczu, w odróżnieniu romańskich i słowiańskich sąsiadów, na obszarze posługiwania się językiem niemieckim istniały terytorialnie podziały polityczne. To doprowadziło do ukształtowania się i równoległego rozwoju dużej liczby różnych dialektów języka niemieckiego. Istotne regionalne zróżnicowania komplikowały proces tworzenia kulturalnej jednolitości i na początku XIII wieku skłaniały kręgi poetyckie do unikania form dialektalnych w celu poszerzenia kręgu potencjalnych czytelników, co można uznać za pierwszą próbę stworzenia języka niemieckiego. Natomiast tylko rozpowszechnienie pisma wśród szerokich mas ludności w okresach późnego Średniowiecza posłużyło za początek rozwoju nowego pisemnego i ustnego języka niemieckiego.
W 1521 roku Martin Luter przeprowadził reformy, których wynikiem było powstanie współczesnego niemieckiego języka pisanego (Neuhochdeutsch). W 1534 został opublikowany Nowy Testament, co, według dyskusyjnego poglądu naukowców, wpłynęło na rozwój języka całych pokoleń, ponieważ już w XIV wieku były wyraźnie oznaki stopniowego rozwoju ogólnie akceptowalnego pisemnego języka niemieckiego, który także nazywają wczesnym nowym językiem niemieckim (Frühneuhochdeutsch). Kształtowanie się literackiego języka niemieckiego było w zasadzie zakończone w XVII wieku.
W odróżnieniu od większości krajów europejskich, niemiecki język literacki, który opiera się na dialekcie stolicy, przedstawia sobą coś „pośredniego” pomiędzy środkowo- a górnoniemieckimi dialektami i uważa się za „swój” tylko w Hannoverze. W północnej części Niemiec nowo ukształtowany język był językiem urzędowym i obowiązującym w szkolnictwie wyższym tylko w okresie Reformacji. W epoce rozkwitu Hanzy w całych północnych Niemczech funkcjonowały inne niemieckie dialekty oraz język holenderski. Z czasem literacki język niemiecki w północnych regionach praktycznie wyparł miejscowe dialekty, które tylko częściowo pozostały do dzisiaj. W centrum i na południu Niemiec, gdzie język pierwotnie był bardziej zbliżony do literackiego, ludność zachowała swoje dialekty.
